Cykl życia produktu przedstawia specyfikę rozwoju produktu, a dokładniej jego przejście przez cztery główne fazy: wprowadzenie na rynek, wzrost, nasycenie i spadek. Pojęcie jest typowo marketingowe jednak równie ważne w aspekcie podejścia do zarządzania produktem i specyfiki pracy Product Managera.

Standardowe zobrazowanie cyklu życia produktu na wykresie funkcji czasu wygląda następująco:

Wprowadzenie na rynek

Jest to pierwsza faza życia produktu. Dotyczy głównie osób zakładających własne startupy lub współzałożycieli firm. W tej fazie podejmuje się decyzje o przeznaczeniu nakładów pracy na wypuszczenie pierwszej wersji produktu na rynek. Aby podjąć odpowiednią decyzję należy przeanalizować potrzeby użytkowników, zdefiniować problem, który produkt lub usługa ma rozwiązywać. Warto również przygotować model biznesowy, w celu dokładnej analizy pomysłu i rozwiązania. Rozwiązanie oczywiście należy wytworzyć, jeżeli jest to produkt internetowy- zaprogramować. Stworzyć MVP (z ang. Minimum Valuable Product), który umożliwi weryfikację modelu biznesowego. Faza wprowadzenia produktu na rynek wymaga również pozyskania pierwszych klientów. Znalezienie pierwszych użytkowników lub klientów wymaga kompetencji w obszarze marketingu. Analiza zachowania pierwszych użytkowników, ich opinii na temat produktu jest kluczem do dostosowania produktu do faktycznych potrzeb rynku.

Mogłabym wypisywać wiele innych aspektów produktowych charakterystycznych dla tej fazy, wymagających doświadczenia w zarządzaniu produktem. Niestety w rzeczywistości rzadko zdarza się, żeby osoby zakładające startup miały pojęcie o zarządzaniu produktem. Wspomniane wyżej zadania: stworzenie modelu biznesowego, badania użytkowników, analiza konkurencji, dostosowanie rozwiązania do zapotrzebowania rynku, przeważnie należą do założycieli firmy. Wysoce wskazane jest by wśród zespołu zakładającego nową firmę znalazła się  osoba z doświadczeniem w zarządzaniu produktem i marketingu, a przynajmniej osoba z predyspozycjami do szybkiego zdobycia wiedzy w tym kierunku.

Wzrost

Jeżeli młodej firmie z sukcesem udało się przeprawić przez etap wprowadzenia na rynek,  rozpoczyna się faza wzrostu. Produkt przynosi zyski lub ma  potencjał do generowania ich w przyszłości. Pojawia się kapitał zewnętrzny, a wraz z nim oczekiwania inwestorów. Do zespołu dochodzą kolejne osoby z nowymi pomysłami i rozwiązaniami. Zapotrzebowanie na nowatorskie funkcjonalności i ulepszenia jest bardzo duże, gdyż zasoby są zawsze ograniczone. Trzeba decydować, jakie zabiegi przyniosą firmie największą wartość biznesową. Coraz więcej użytkowników korzysta z produktu i ich oczekiwania względem jakości rosną. Zarządzanie produktem wymaga zbierania wymagań i oczekiwań od wszystkich interesariuszy. Rola Product Managera polega na realizacji Strategii Produktu zgodnej z jego Wizją.

Dojrzałość

Produkt jest stabilny kiedy przynosi zyski, a klienci z powodzeniem z niego korzystają. Wielkość sprzedaży osiąga maksimum, przy czym brakuje już pomysłów na generowanie jeszcze większych zysków, dlatego jedynym rozwiązaniem jest redukcja kosztów.

Aby nie doprowadzić do ostatniej fazy w cyklu życia produktu lub powrócić do fazy wzrostu Kierownik Produktu może przeprowadzić „pivot”, czyli  zmianę elementów modelu biznesowego, która pomoże wyjść z kryzysu. Sprawdź przykłady 7 popularnych ewolucji firm i ich produktów, poprzez zastosowanie pivotów: http://productvision.pl/2016/od-odeo-do-twittera/.

Schyłek

Ostatnia faza w cyklu życia produktu jest schyłek. Sprzedaż spada. Wycofuje się produkt z rynku w momencie, gdy koszty utrzymania przewyższają zyski ze sprzedaży.

Podsumowując

Praca na każdym etapie cyklu życia produktu skupia się na innych aspektach. Inaczej wprowadza się nowe produkty na rynek, a inaczej zarządza rozwojem produktów w fazie wzrostu. Inaczej prowadzi się młode zespoły wytwarzające MVP, a inaczej dojrzałe zespoły programistyczne pracujące nad rozwojem skomplikowanych aplikacji i systemów. Jednak warto pamiętać, że elementem wspólnym dla każdej fazy zawsze jest twórcza i ambitna praca.