Dojrzałość UX Twojej organizacji

Ten artykuł to skondensowana wiedza o produktowej dojrzałości Twojej organizacji i działu UX. Dowiesz się z niego jakie są poziomy dojrzałości zespołu UX, jak ocenić tę dojrzałość i jak najlepiej ustrukturyzować zespół UX w kontekście dojrzałości produktowej firmy.

Jestem specjalistą UX, któremy daleko do sztucznego nadawania wartości UX. Mówię o tym, bo wiele osób mogło mieć różne doświadczenia w pracy ze specjalistami UX. Czasami wynika to z niedojrzałości organizacji a czasami osób, na które trafiliśmy na tym stanowisku.

Chciałbym się od tego jednak zdystansować i skupić na tym co Ty w kontekście dojrzałości produktowej możesz zweryfikować już teraz, aby zwiększyć wartość produktu, który rozwijasz.

Czym są etapy dojrzałości UX?

Dojrzałość organizacji pod względem doświadczeń użytkownika (UX) pozwala nam zrozumieć trzy główne rzeczy:

1. Czy słuchamy użytkowników podczas planowania rozwoju produktu?
2. Jak wiele decyzji zapada w organizacji na podstawie danych od użytkowników vs. intuicji?
3. Jak dobrze znamy i radzimy sobie z technikami pozwalającymi nam przekuć informacje od użytkowników w konkretne rozwiązania?Dzięki tej informacji lepiej zaplanujemy rozwój działu UX i zrozumiemy do czego powinniśmy dążyć rozwijając nasz produkt.

Etap 1️⃣: Brak UX

Większość firm, parę lat temu, nie wiedziało co to UX, a jednak sprzedawały swoje produkty. Ten czas powoli się kończy i coraz częściej widzimy, że sukces zależy od doświadczeń użytkownika/klienta, a nie tylko od surowego produktu. Coraz ważniejsze staje się to, jak coś robimy.

Do tej grupy należą też firmy, które ignorują rekomendacje i sugestie pochodzące od działu UX.

Etap 2️⃣: Niewielkie działania UX

Do tej grupy należą organizacje, które sporadycznie dostrzegają potrzebę pracy nad UX, ale nie posiadają własnego zespołu lub planu na rutynowe działania (np. testy przeprowadzane z użytkownikami).

Ten etap dotyczy także bardzo dużych organizacji gdzie, budując produkty, tworzy się tzw. silosy, a kompetencje UX nie wykraczają poza dany silos. To sytuacje, gdzie np. Design System nie jest wdrażany globalnie, tylko jest wykorzystywany przez część działów firmy.

Skutkuje to brakiem standaryzacji. Ceremonie używane w jednym zespole różnią się od ceremonii w innym, dla przykładu, jeden zespół pracują bez User Story map, a inni tę technikę wykorzystują zawsze na początku projektu.

Etap 3️⃣: Zwiększenie działań UX

Często jest to stan przejściowy, gdzie organizacje powoli zaczynają budować kompetencje wewnątrz firmy. Tworzone są stanowiska UX, ale wciąż brakuje odpowiedniego doświadczenia i wiedzy o produkcie, aby UX miał realny wpływ na jego rozwój.

Strategia UX jest budowana, ale wciąż nie można jej nazwać częścią kultury firmy. Niektóre zdarzenia takie jak warsztaty UX czy makiety występują chaotycznie “gdy są potrzebne” i “na już”.

Większość firm produktowych jest obecnie na tym etapie rozwoju.

Etap 4️⃣: Ustrukturyzowany dział UX

Organizacje, które dostrzegają wartość UX i dopuszczają specjalistów do stołu decyzyjnego. Ich rekomendacje są brane pod uwagę i stanowią część ogólnej strategii rozwoju produktu. Na tym etapie organizacja działa wspólnie, a procesy przeplatają się, aby tworzyć spójny produkt (deweloperzy, testerzy, analitycy i product managerzy).

Obecnie jest to etap, na którym większość firm kończy swój rozwój UX. Jest to wystarczająco wysoki poziom, aby brać pod uwagę rekomendacje UX, ale nie na tyle wysoki aby powierzyć UX rozwój całego produktu samodzielnie.

Etap 5️⃣: Procesy UX zintegrowane z procesami w organizacji

Organizacja zna i wykorzystuje procesy UX globalnie. Jest to standardowy sposób budowania produktu w organizacji. Produkt jest systematycznie testowany z użytkownikami, a wszyscy członkowie zespołu wiedzą czego mogą od siebie nawzajem wymagać.

Wyzwaniem na tym etapie może być skupienie się zbytnio na procesach UX i wpadniecie w pewną rutynę projektową.

Na tym etapie wciąż UX nie jest najważniejszą siłą nadającą kierunek produktowi.

Etap 6️⃣: Produkt zorientowany na użytkownika

Na tym etapie wszystkie decyzje o rozwoju produktu podejmowane są na podstawie informacji pochodzących od użytkowników. Badania przeprowadzane są systematycznie a organizacja potrafi dobierać odpowiednie metody badawcze do potrzeb. Zespół UX potrafi tworzyć własne techniki i metody pracy dostosowane do potrzeb firmy.

UX jest główną siłą napędową budowania produktu.

Wyzwaniem dla organizacji na tym etapie jest zazwyczaj polityka wewnątrz firmy. Zespół UX musi rozumieć, że odpowiedzialność budowania strategii rozwoju produktu oznacza uwzględnianie potrzeb nie tylko użytkowników końcowych, ale także członków zespołów produktowych.

Sprawdź dojrzałość swojej organizacji

Jeśli chcesz sprawdzić dojrzałość swojej firmy, to polecam przejść przez krótki, 10-cio minutowy quiz on NN Group pod tym linkiem:

➡️ Sprawdź dojrzałość

Dlaczego dojrzałość UX jest ważna?

Wiedza, o tym na jakim etapie jest Twoja organizacja, pomoże Ci lepiej zrozumieć nad czym warto pracować i co powinno być Waszym kolejnym krokiem w rozwoju. Przykładowo, jeśli UX jest dla Twojej organizacji czymś zupełnie nowym (poziom 1), bardzo ciężko będzie Ci od razu przeskoczyć na poziom trzeci, gdzie UX staje się część firmy.

W takim wypadku lepiej najpierw skorzystać z pomocy wykwalifikowanej agencji UX i powoli budować kompetencje w swojej organizacji.

Z kolei, jeśli organizacja w której pracujesz jest już na wyższym poziomie, to wiemy co powinno być dalej i czego można wymagać od zespołu UX. Niektóre zespoły zatrzymują się na pewnym etapie i wypalają. Wiedza o tym, że jest “coś” dalej może odmienić tę sytuację i być „wiatrem w żagle” dla zespołu UX i odpowiednich osób zarządzających nim.

Dobrym pomysłem jest też szkolenie zespołów z zakresu UX korzystając z kursów i warsztatów. Ważne jest jedno, nie powinno się wymuszać zmian – jeśli nie zachodzą naturalnie to znaczy, że zespół najpierw musi zrozumieć potrzebę wynikająca z transformacji zanim do niej dojdzie.

—
* Źródło grafiki: https://www.nngroup.com/articles/ux-maturity-model/. Przetłumaczone na potrzeby tego artykuły przez Mateusz Jędraszczyk.