Typy produktów, którymi może zarządzać Product Manager

Jeżeli jesteś początkującym Product Managerem lub dopiero zaczynasz swoją przygodę w świecie tworzenia produktów powinieneś mieć świadomość o rodzajach/typach produktów, które są współcześnie rozwijane. Wybór typu produktu powinien być dla Ciebie o tyle istotny, gdyż od tego będą zależeć rozwijane przez Ciebie niektóre umiejętności. Pamiętaj więc, aby przed podjęciem nowej pracy zastanowić się czy ten rodzaj produktu rzeczywiście Cię interesuje i chciałbyś się w niego zaangażować!

Zachęcam Cię do przeczytania poniższego tekstu, w którym krótko przedstawiłem podstawowe rodzaje produktów z którymi może przyjść Ci pracować. Do każdego z nich wskazałem, czym powinien charakteryzować się idealny Product Manager. Planując swoją ścieżkę kariery wybierz taki rodzaj produktu, który najlepiej odpowiadać będzie Twoim umiejętnościom i zainteresowaniom.

Typy produktów, którymi może zarządzać Product Manager

Generalnie produkty można podzielić na kilka grup ze względu na:

Rodzaj odbiorcy

Produkty konsumenckie (B2C)

W tym przypadku może być to oprogramowanie “pudełkowe”, online czy nawet fizyczny produkt. Ważne jest aby dostawcą rozwiązania był biznes, a odbiorcą bezpośrednio indywidualny klient końcowy (B2C – business to customer). Produkty B2C bardzo często zmieniają się ze względu na zapotrzebowanie rynku i konsumentów. Mają relatywnie krótki cykl życia (aczkolwiek nie jest to regułą).

Idealny Product Manager: Umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji jest tutaj strategiczną cechą, którą powinien posiadać Product Manager. Musi dobrze analizować dane, bo tego typu produkty trafiają do szerokiego grona odbiorców. Musi być typem obserwatora i łatwo dostosowywać się do zmian jakie wywiera konsument oraz rynek. Idealny PM jest kreatywny i odpowiada na potrzeby konsumenta. Opinie od klientów traktuje jako rady, a nie falę krytyki.

Produkty B2B

Produkty B2B to takie, w których dostawcą jest biznes, a odbiorcą końcowym jest inna firma (B2B – business to business). W tym wypadku ważne jest zaplanowanie długoterminowej strategii produktowej. Warto pamiętać, że dla klienta powodem skorzystania z naszego rozwiązania jest zazwyczaj zwiększenie zysku swojej firmy. Dlatego, w przypadku B2B, bardzo ważne jest wskazanie wartości dodanej produktu, która ten cel realizuje. Jest ona kluczowa przy wyborze dostawcy przez klienta.

Dostarczenie nieodpowiedniego rozwiązania, które nie spełnia oczekiwań klienta (nie działa w taki sposób, w jaki oczekuje klient bądź nie spełnia jego podstawowych potrzeb), może rzutować na zakup przez klienta (firmę) innych produktów, a także stratę zaufania, a co za tym idzie obniżenie obrotu na innych grupach produktowych.

Idealny Product Manager: Potrafi przeprowadzić analizę rynku, produktu oraz konkurencji. Powinien poznać branżę, dla której będzie tworzone rozwiązanie, jak i również produkty konkurencji. Ma udokumentowane doświadczenie przy użytkowaniu danego produktu, dlatego potrafi pokazać jego największe zalety. Ma wysoko rozwinięte umiejętności komunikacyjne oraz negocjacyjne. Czuje się dobrze w rozmowach z zarządem i dyrektorami firm.

Okres, w którym produkt jest obecny na rynku

Produkty we wczesnym etapie rozwoju

Tego typu produkty są najczęściej powszechne w małych firmach lub startupach, gdzie celem zespołu jest wytworzenie MVP.  Ze względu na ograniczenia w czasie i finansach, Product Managerowie muszą skupić się tylko na najpotrzebniejszych funkcjonalnościach produktu.

Produkt na tym etapie nie musi być doskonały  – szybkość jego wdrożenia na rynek ma tutaj ogromne znaczenie. Dopiero w kolejnych etapach jest on udoskonalany.

Idealny Product Manager: To osoba, która lubi pracę w dynamicznym środowisku oraz nie boi się częstych zmian (koncepcji, planu, modelu biznesowego). W łatwy sposób radzi sobie z sytuacjami stresującymi i szybko podejmuje prawidłowe decyzje. Idealny Product Manager to typ osoby, która lubi przeprowadzać eksperymenty.

Produkty dojrzałe

Produkty dojrzałe to przeciwieństwo tych we wczesnym etapie rozwoju – są używane przez użytkowników od dłuższego czasu. Celem zarządzania tego typu produktów nie jest wymyślanie zupełnie nowych koncepcji, a udoskonalanie istniejących funkcji i iteracyjne dodawanie kolejnych, aby zwiększyć zadowolenie kupujących.  

Przy pracy z produktami dojrzałymi ważne jest również to, aby potrafić dostrzec moment przejścia produktu do naturalnej fazy spadku sprzedaży i utraty rynku (wartość sprzedaży spada pomimo wprowadzanych zmian). Taki produkt należy przenaczyć do powolnego wygaszenia.

Wskazana jest także równowaga dotycząca wielkości zmian wprowadzanych do produktu. Zbyt małe mogą nie wpłynąć na zmianę w postrzeganiu danego produktu, natomiast za duże mogą całkowicie zmienić ocenę produktu – np. w kierunku negatywnym.

Idealny Product Manager:  Jego celem jest zarządzanie dojrzałym produktem i wspieranie aktualnych klientów. Jest otwarty na rady osób, które zarządzały danym produktem we wcześniejszych fazach. Bierze odpowiedzialność za strategiczny produkt i nie boi się konsekwencji. Lubi usprawniać, a nie wymyślać wszystko na nowo.

Sposób dostarczenia produktu do klienta

Tradycyjny cykl wydawniczy

Cykl wydawniczy odnosi się do częstości wydawania nowej wersji naszego produktu. W tradycyjnym cyklu nowe wersje wydawane są rzadko, ale wprowadzają istotne zmiany. Produkt często dostarczany jest do klienta w sposób fizyczny („shipped software” np. przez płyty CD). Zespół developerski nie wykonuje żadnych chwilowych zmian w produkcie – może jedynie wypuszczać aktualizacje oprogramowania, które rozwiązują występujące problemy. Należy przygotować wręcz idealny produkt pod wszelkie urządzenia dostępne na rynku, aby ograniczyć ilość zmian w oprogramowaniu.

Idealny Product Manager: Dobre zarządzanie projektami jest w tym wypadku koniecznością. Problemy oraz błędy, usuwane są przez długotrwałe badania użytkowników i wiele testów jeszcze przed wypuszczeniem aplikacji/oprogramowania. Idealny Product Manager musi charakteryzować się skrupulatnością i umiejętnością dostarczania „idealnego” jakościowo produktu.

Szybki cykl wydawniczy (oprogramowanie online)

Oprogramowanie online różni się od „shipped software”, przede wszystkim tym, że zespół developerski może dokonywać natychmiastowych zmian oraz w łatwy sposób aktualizować oprogramowanie. W takim produkcie dobrze sprawdza się podejście zwinnego zarządzania (Agile). Odpowiada ono na potrzebę i możliwość  wprowadzania szybkich zmian w produkcie pod względem jego wyglądu czy funkcjonalności.

Przy stosowaniu szybkiego cyklu wydawniczego bardzo często stosuje się wszelkiego rodzaju eksperymenty (np. testy A/B). Wskazują one najlepsze cechy, rozwiązania oraz pozwalają zespołowi udoskonalać produkt końcowy.

Idealny Product Manager: W rozwijaniu produktu o szybkim cyklu wydawniczym kluczowe jest prowadzenie badań i ekperymentów. Dlatego idealny PM powinien posiadać wysoko rozwinięte zdolności analizy. Kluczowa też jest umiejętność panowania nad złożonym środowiskiem pod presją czasu. Aby narzucić sobie szybki cykl wydawniczy, proces rozwijania produktu i jego wdrażania musi działać perfekcyjnie, jak dobrze naoliwiona maszyna.

Podsumowanie

Łatwo zauważyć, że rodzaje produktów zachodzą na siebie w wielu aspektach. Możesz wybrać sobie odpowiednią „specjalizację” lub dążyć do posiadania wszystkich cech wymienionych pod każdym typem produktu. Najważniejsze jednak jest to, aby mieć pasję w tym co robisz! Tylko w ten sposób będziesz rozwijał siebie, produkt i wpływał na jego odbiorców.