Analityk jako Product Owner, czy to ma prawo zadziałać?

W czasach obecnej zwinności wstydem się jest przyznać, że zarządza się projektem metodą waterfallową, a to przecież z klasycznego podejścia wywodzi się stereotypowa rola Analityka.

Analityka jako właściciela opasłej, kilku tomowej dokumentacji, analityka jako osoby stojącej na straży wymagań, czy też analityka pilnującego tego, aby przypadkiem development nie ruszył, dopóki wszystko nie zostanie ustalone z klientem, a także szczegółowo i dokładnie opisane.

Jako że tradycyjne metody zarządzania projektem odchodzą już do lamusa (czasem nawet traktowane są jako obelga z ust współczesnych project managerów, developerów czy też architektów) czy oznacza to automatycznie, że rola Analityka Biznesowego (Analityka IT, Analityka Systemowego, czy Inżyniera wymagań) wyginie jak kiedyś dinozaury?

Czy może jednak jest dla nas nadzieja i drogą ewolucji staniemy się lepszym, bardziej wydajnym i uniwersalnym organizmem – czytaj Product Ownerem.

Analityk IT i Product Owner mają zasadniczo ten sam cel: sprawić aby zespół programistyczny wytwarzał oprogramowanie zgodnie z wymaganiami biznesu, dla użytkowników końcowych lub indywidualnego Klienta. Produkt ma rozwiązywać problemy i spełniać oczekiwania jego klientów. Zarówno Analityk jak i Product Owner odpowiadają za wartość dostarczonego oprogramowania, prowadzą spotkania, czy też warsztaty wymagań. Odpowiadają za komunikację z zespołem i przygotowują opisy wymagań.

Skoro te dwie role są tak do siebie podobne to dlaczego każdy Analityk nie zostanie Product Ownerem, skoro już każdy Product Owner jest Analitykiem? Czy hybryda Analityka-PO w ogóle istnieje? A jeżeli istnieje czy ma w ogóle sens?

Bazując na moich doświadczeniach potrafię wymienić 3 gatunki Analityka-PO:

1. Analityk jako prawa ręka PO – członek zespołu scrumowego
2. Analityk jako Backlog Manager w projekcie
3. Wyższa forma ewolucji czyli Analityk pełniący rolę Product Ownera

Przypatrzmy się tym trzem sylwetkom dokładniej.

Analityk jako prawa ręka Product Ownera

Analityk będący prawą ręką PO, oprócz swoich codziennych analitycznych obowiązków, będzie pomagał PO wprowadzeniu Product Backlogu, w jego pielęgnacji, czy też nawet będzie tworzył user stories dla zespołu developerskiego. Taki Analityk pewnie będzie uczestniczył w większości spotkań w których uczestniczy PO, będzie znał tych samych interesariuszy co PO i zapewne będzie miał tę samą wiedzę domenową co PO. Pracuje jako członek zespołu scrumowego. Co oznacza, że jest mu bliżej do budowania produktu niż strategii rozwoju i jego pozycji na rynku.

Zatem co stoi na przeszkodzie aby sam stał się również PO? Otóż Product Owner to wizja produktu, roadmapa produktu, to znajomość konkurencji, trendów i głęboka współpraca z użytkownikami. Nie każdy Analityk jest w stanie wyjść ponad poziom swoich ukochanych, dobrze opisanych i detalicznych wymagań.

Analityk jako Backlog Manager w projekcie

Drugim typem Analityka jest Analityk jako Backlog Manager, inaczej zwany przez zespół Masterem Tasków. Zna nie tylko wszystkie zadania z backlogu na pamięć, ale również pamięta o ich statusie i estymacji. Potrafi swobodnie pisać user stories, świetnie się dogaduje zarówno z zespołem developerskim jak i Klientem. Ba, potrafi nawet czasem odgadywać życzenia klienta, czy zaplanować sprint i przygotować harmonogram prac. Bardzo dobrze odnajduje się w projekcie – dobrze zna jego plan, kamienie milowe i oczekiwane efekty. Może być częścią zespołu scrumowego, lub pracować bliżej zespołu produktowego i to na jego zlecenia uczestniczyć w projekcie i zarządzać wymaganiami.

W tej konfiguracji, decyzyjność analityka jest ograniczona. Każdą zmianę w backlogu sprintu musi przecież konsultować z PO, każdy nowy opis funkcjonalności musi zostać zatwierdzony przez PO czy też każda decyzja na temat rozwoju produktu musi zostać omówiona z PO. Należy pamiętać, że PO to nie osoba do zarządzania czasem developerów, to nie osoba do do dokładania elementów do backlogu, czy też w końcu to nie osoba do przekazywania poleceń od innych.

Jak często taki analityk spotykany jest w organizacji? Myślę, że dość często. Potrafi on nie tylko skupiać się dokumentacji, doskonałym tworzeniu opisów zadań, ale może również wspierać zespół projektowy, testerski, przekazywać wiedzę domenową programistom, czy po otrzymaniu dokładnych wytycznych od PO poprowadzić sprint planning czy backlog refinement meeting.

Analityk w roli Product Ownera

Czy zatem istnieje taka hybryda jak Analityk pełniący obowiązki PO, czy jedna osoba, o kompetencjach typowo analitycznych, jest w stanie połączyć w sobie dokładność pojedynczych tasków developerskich i wysoki poziom strategii rozwoju produktu? Czy jedna  i ta sama osoba jest w stanie porozmawiać z developerem jego językiem technicznym, tylko po to by móc 5 minut później używać swobodnie języka Klienta? Jak znaleźć czas na szczegółowe opisywanie wymagań, gdy interesariusze gonią Ciebie z przygotowaniem roadmapy produktu? Czy jedna osoba jest w stanie podołać tym dwóm różnym zakresom obowiązków? Moim zdaniem tak 🙂

Wymaga to ogromnego doświadczenia, dobrej organizacji pracy, umiejętności delegowania zadań czy też zwykłej asertywności. Ważne jest aby analityk, rozwinął swoje kompetencje produktowe związane z planowaniem strategicznym, badaniami user experience, itd. Wtedy będzie idealnie przygotowany do roli Product Ownera. W organizacjach IT bardzo często osoba pełniąca takie stanowiska nazywana jest Product Managerem – odpowiada zarówno za biznes, potrzeby użytkowników, a także rozwija produkt przy współpracy z zespołem scrumowym, pełniąc w nim rolę Product Ownera.

Podsumowanie

Czy każdy Analityk może zostać Product Ownerem? Nie, na pewno nie każdy. Ale każdy może wykonywać swoją pracę w taki sposób, aby przynosiła ona jak najwięcej korzyści wszystkim zainteresowanym. Bo o to tutaj w tym wszystkim chodzi, prawda? O tę chęć niesienia pomocy, ułatwiania życia poprzez usprawnianie procesów i tworzenie doskonałych produktów. Po to tylko aby na koniec męczącego tygodnia pracy zobaczyć uśmiech Klienta i usłyszeć dziękuję, to jest dokładnie to czego chciałem.

Jako Analityk na pewno dostosujesz się do wymagań środowiska, które Cię otacza. Firmy mają różne potrzeby – jedne potrzebują analityków do wsparcia produktowców, inne mają problem ze znalezieniem produktowców, więc dają możliwość analitykom rozwoju właśnie w tym kierunku. Bądź ambitny i nie ograniczaj się, a rola analityka na pewno przez wiele lat nie wyginie.