Do czego przyda Ci się Business Model Canvas? [Research]

Każdy kto mnie zna, wie że jestem freakiem myślenia systemowego. Zawsze staram się odnaleźć teorię, pewien “system” stojący za danym problemem, wyzwaniem, pomysłem. W kontekście rozwoju produktów taką rzeczą dla mnie są modele biznesowe.

Gdy pierwszy raz dostałem w swoje łapki książkę Aleksandra Osterwalder Business Model Generation” – od razu się w niej zakochałem i nie mogłem oderwać się od czytania przez długie godziny. Najpierw długo zgłębiałem temat, potem zacząłem stosować Business Model Canvas na co dzień w swojej pracy – w swojej firmie, przy wprowadzaniu nowych produktów na rynek, w końcu także w pracy konsultanta. Napisałem nawet serię artykułów dotyczących szablonu, które znajdziecie na naszym blogu Product Vision.

Niedawno jednak zacząłem się zastawiać… czy tylko ja jestem freakiem modelowania biznesowego :D?

Wiele osób mówiło mi, że kojarzy Business Model Canvas, nawet przeglądało książkę, ale niestety w niewielu firmach widziałem praktyczne wykorzystanie tego modelu. Kończyło się na używaniu BMC jako buzzwordu, ewentualnie na jednorazowych warsztatach. Skłoniło mnie to do przeprowadzenia małych, prowizorycznych badań na temat wykorzystania szablonu BMC przez ludzie produktu w Polsce.

Wyniki ankiety

Na FB i LinkedIn opublikowałem ankietę na temat wykorzystania BMC w praktyce. Poprosiłem o odpowiedź na pytanie: “Jak często używasz szablonu Business Model Canvas w swojej pracy?” oraz dopisanie w komentarzu (przez osoby, które zaznaczyły jedną z opcji “TAK…”) do czego szablon przydaje im się w pracy. Poniżej wyniki ankiety:

W wynikach zaskoczyły mnie dwie rzeczy. Po pierwsze, że jednak ponad 80% ankietowanych korzystało z Business Model Canvas. Widać, że prawie każdy już się z nim spotkał na swojej zawodowej drodze i przynajmniej w jakiejś części wykorzystywał w pracy.

Z drugiej strony jednak, widać wyraźnie że zdecydowana większość osób wykorzystuje BMC podczas wprowadzania produktu na rynek lub okazjonalnie. Patrząc po jakościowych odpowiedziach – prawdopodobnie dzieje się to na warsztatach lub jako jednorazowe “ćwiczenie” podczas pracy produktowej.

Do czego produktowcy wykorzystują Business Model Canvas?

Tak jak wspomniałem w ankiecie zapytałem też do czego szablon przydaje się w pracy. Poniżej najciekawsze wypowiedzi. Niektóre mocno zaskakujące. Są tacy co używają BMC do efektywnego planowania i zarządzania organizacją wesela – stworzyli sobie Wedding Model Canvas ;D

 1.  Wprowadzenie nowych produktów na rynek

„Do rozpisania nowych produktów i generalnie pomysłów biznesowych (np. pomysł na podcast)”

„Używam do określania faktów i hipotez biznesowych”

Sam też najczęściej używam szablonu BMC podczas wprowadzenia nowych produktów na rynek. Sprawdza się on doskonale do rozłożenia swojego pomysłu na czynniki pierwsze (samemu lub z zespołem), znalezienia odpowiedniego Value Proposition, analizy konkurencyjnych rozwiązań oraz jako karta wyników dla procesu weryfikacji hipotez.

Jak to robić w praktyce pisałem m.in. w artykule Dlaczego nie ocenię, czy Twój produkt ma sens… oraz zebrałem całą moją dotychczasową wiedzę w formę kursu online „Jak projektować, testować i wdrażać nowe produkty?”.

 2.  Analiza działania biznesu, kreowanie i planowanie strategii

„Rozpisania co w biznesie działa (najczęściej u naszych klientów) dobrze (na zielono), średnio (na żółto), albo źle (na czerwono)”

„BMC najczęściej używam gdy pracuję nad strategią”

„Użyłem szablonu dla mojej JDG (działalności gospodarczej). Na bieżąco też aktualizowałem. Model się sprawdził, aktualnie stracił ważność. Przymierzam się do zbudowania nowego, chcę rozwinąć JDG.”

Business Model Canvas można wykorzystać nie tylko przy analizie nowych pomysłów, ale także przy produktach / biznesach już istniejących. Świetnie posłuży do stałego monitorowania i rozwijania modelu biznesowego oraz szukania nowych pomysłów na innowacje.

Model biznesowy powinien być też elementem strategii firmy i strategii produktu. Tak jak cyklicznie przeglądana i aktualizowana powinna być strategia produktu, tak samo cyklicznie zespół zarządzający powinien dokonywać przeglądu modelu biznesowego. Szablon Business Model Canvas jest idealnym narzędziem, które można do tego wykorzystać.

O analizie działania biznesu z wykorzystanie BMC przeczytasz w artykule: Business Model Canvas – szablon modelu biznesowego, może przydać Ci się też dokument, który ułatwia analizę: Business Model Canvas to dopiero początek…[szablon].

 3.  Prowadzenie warsztatów

„Do prowadzenia efektywnych spotkań zespołowych (robimy weekly w oparciu o BMC)”

Business Model Canvas przez swoją formę wygodnego i prostego szablonu, super sprawdza się na warsztatach. Ja zawsze polecam zacząć pracę nad modelem biznesowym właśnie od warsztatów z zespołem i kluczowymi interesariuszami. Będzie to świetny początek, który pozwoli zderzyć różne wizje, wypracować pierwsze koncepcje i zbudować zaangażowanie w zespole. W artykule Jak przeprowadzić warsztaty Business Model Canvas? znajdziesz moją szczegółową agendę, plan i wskazówki odnośnie prowadzenia warsztatów.

 4.  W połączeniu z innymi szablonami

„Korzystam nawet do codziennego życia, ALE co dla mnie ważne – w 99% korzystam tylko z Lean Canvas. BMC sprawdza się dla mnie tylko przy pracach zawodowych i biznesach które nie są w okresie (już lub jeszcze) product discovery.”

„Korzystam z modeli biznesowych na co dzień, nie tylko BMC, również lean canvas, UX canvas i ich wariacje lub wybrane elementy. W zależności od potrzeb wspieram pracę z nimi innymi narzędziami. BMC najczęściej używam gdy pracuję nad strategią, LC gdy pracuję nad produktem lub usługą, UXC gdy bardzo konkretnie skupiam się na zmianie zachowań userów w kontekście używania czegoś. Uwielbiam pracę z modelami bo za ich pomocą można opisać wszystko”

Business Model Canvas to oczywiście nie jedyny szablon modelu biznesowego. Wiele osób używa również szablonu Lean Canvas, który powstała na bazie BMC i jest dostosowany do początkowych etapów weryfikacji pomysłu na produkt. O różnicach między BMC i Lean Canvas znajdziesz w artykule: Business Model Canvas vs Lean Canvas na stronie Lean Stack.

 5.  Jako podstawa do stworzenia własnych szablonów do konkretnych zastosowań

„Ja używam, ale lekko przerobione/uproszczone. Głównie do projektów wewnętrznych, więc nie muszę się skupić na kosztach/zarobkach”

„Rozpisanie podziału obowiązków w zespole/zarządzie firmy”

„Do rekrutacji (zaprojektowaliśmy w Project: People autorski Recruitment Model Canvas w oparciu o BMC.”

Business Model Canvas tak bardzo zrewolucjonizował podejście do używania wizualnych szablonów w biznesie, że wiele osób zaczęło tworzyć własne wariacje, dostosowane do konkretnych przypadków. Tak powstały bardziej znane choćby Team Model Canvas, UX Canvas, Product Vision Canvas, ale też przygotowane przez konkretne firmy szablonu takiej jak Recruitment Model Canvas od Project:People.

Sami twórcy BMC szybko przygotowali kolejny szablon, skupiający się na projektowaniu propozycji wartości produktu. W artykule VPC – unikalna propozycja wartości modelu biznesowego – dowiesz się więcej o tym szablonie.

 6.  Do celów osobistych

„Do Personal Brandingu (bardziej strategii personal prandingu)”

„Personalnie wykorzystywałem też BMC/LC (dostosowane elementy) do planowania podróży, szukania mieszkania itp.”

„Na podstawie BMC stworzyłem nawet… Wedding Model Canvas 😃 Do efektywnego planowania i zarządzania organizacją wesela 😉”

Wiele osób, które korzystało z Business Model Canvas w pracy, doceniło prostotę tego rozwiązania i przeniosło je na grunt osobisty. Pomysły, które przedstawili uczestnicy ankiety były przeróżne. Najbardziej spodobało mi się wykorzystanie BMC do… efektywnego planowania i zarządzania organizacją wesela 🙂

Jest tyle możliwości!

Wyniki ankiety pokazały mi, że Business Model Canvas jest obecny w życiu naprawdę wielu produktów i product managerów. Część zastosowań BMC mocno mnie zaskoczyło, ale to tylko pokazuje jak przydatny jest to szablon i jak bardzo wpłynął na sposób naszej pracy. Cieszę się, że rośnie potrzeba świadomego sterowania modelem bzinesowym produktu/firmy. Business Model Canvas i jego pochodne są do tego świetnym narzędziem.